ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΟΙΡΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΣΣΑ

1948 - 2012

ΧΩΡΙΣ ΦΟΒΟ (ΑΛΛΑ ΜΕ ΠΑΘΟΣ)

Το 2004, στην "γκλάμορους" επίσημη εν Ελλάδει πρώτη για τα Πάθη του Χριστού του Μελ Γκίμπσον, σύσσωμος η ελλαδική Εκκλησία παρέστη προκειμένου να δώσει την μία παραπάνω βαρύτητα που απαιτούσε ο τίτλος μιας ταινίας και μόνο. Μετά το τέλος της προβολής, ο μακαρίτης Χριστόδουλος στην ερώτηση "πώς σας φάνηκε η ταινία Μεγαλειότατε;" απάντησε με το λακωνικό "υπέρμετρος ρεαλισμός". Ακόμα και οι καουμπόισες μελαγχολούν, που θα 'λεγε κι ο Τομ Ρόμπινς.

Δεν τα πάω καλά με τις θρησκείες, πόσο μάλλον με τις διάφορες Εκκλησίες που τις εκπροσωπούν. Ωστόσο, δεν έχω κανένα απολύτως πρόβλημα με τις θρησκευτικές ταινίες, γιατί κι αυτές σινεμά είναι, ακολουθούν την πεπατημένη ενός είδους και κρίνονται με βάση την Τέχνη, όπως ακριβώς μια ταινία δράσης, μια κωμωδία, ενα δράμα ή μια πορνοταινία. Αυτό όμως που αντικρύζει κανείς στα Πάθη του Χριστού ξεπερνά αυτά τα "χαρακώματα" των ειδών. Οταν το είχα πρωτοδεί, ήμουν πεπεισμένος οτι ήταν η χειρότερη εμπειρία που είχα ζήσει μέχρι τότε σε αίθουσα - όχι επειδή ήταν απλώς μια κακή ταινία, όπως τόσες και τόσες άλλες. Είπαμε, το ξεπερνά αυτό. Εκτοτε, ίσως έχω δεί - σε αυστηρά "κινηματογραφικό" επίπεδο - πολύ χειρότερα πράγματα. Εκεί που ακόμα στέκομαι (και δε ξέρω ακόμα τί μπορεί να το ξεπεράσει) είναι στο βιώμα, το "δράμα" αν θέλετε μιας περίεργης κρίσης ηθικής. Οχι μόνο απέναντι στο καλό γούστο, αλλά κυρίως στην αξιοπρέπεια, κάθε είδους.


Αντιμετωπίζω τις διάφορες "βιβλικές" ιστορίες ως ένα παραμύθι, συγκινητικό, γεμάτο ενδιαφέροντες χαρακτήρες, περιπετειώδες, ανθρώπινο και συνάμα "εξωγήινο". Είτε πιστεύεις, είτε όχι, η προσωπικότητα του Ιησού είναι κάτι το εξαιρετικά ενδιαφέρον, αν και κινηματογραφικά αρκετά μονότονο τις περισσότερες φορές. Στο εξάμβλωμα του Γκίμπσον, δεν υπάρχει τίποτα απο τα παραπάνω. Είναι απλά η snuff καταγραφή ενός ατελείωτου βασανιστηρίου, μιας σωματικής οδύνης που πρέπει με το έτσι-θέλω να σε παρασύρει κι εσένα, ξεχνώντας απο το πέρας του πρώτου δεκαλέπτου κιόλας αν μιλάμε για τον "υιό του Θεού" ή απλά έναν οποιονδήποτε που έτυχε να συλλάβουν, να βασανίσουν μέχρις εσχάτων και τελικώς να τον εκτελέσουν μπροστά στα μάτια σου. Ξέρω, η κινηματογραφική βία μπορεί να είναι απολαυστική. Γι'αυτό το λόγο αγαπήσαμε (εν μέρει) ταινίες σαν το Robocop, την Ολική Επαναφορά, το Kill Bill. Μόνο που εδώ, η βία είναι ένας αδίστακτος αυτοσκοπός. Σα να σε τραβάει κάποιος με το ζόρι να παρακολουθήσεις (όπως ο Αλεξ στο Κουρδιστό Πορτοκάλι) μια σειρά αποτρόπαιων βασανιστηρίων. Σαν πρόσκληση σε real-time ξαντέριασμα αρνιού λίγο πριν το πασχαλιάτικο σούβλισμα. Ο Γκίμπσον πήρε τον Ιησού (κι ο,τι αυτός αντιπροσωπεύει για κάποιους) και τον μετέτρεψε σε ΣΦΑΧΤΑΡΙ. Εστησε γύρω του ενα απίστευτο πανηγύρι φρίκης, βάζοντας το "σφαχτάρι" του να σαπίζεται στο ξύλο απο αηδιαστικές καρικατούρες, να ξεσκίζεται απο μαστίγια με ξυράφια, να βλέπει έναν τεράστιο σταυρό να τον πλακώνει σε σαδιστικά slow-motion και τα άκρα του να τσακίζονται κάτω απο τους αποτρόπαιους γέλωτες Ρωμαίων αξιωματικών. Δε θα αναφερθώ εκτενώς στους... πίδακες αίματος (υπο τη συνοδεία ψαλμωδικής μουσικής), στην φτηνά κακόγουστη προσωποποίηση του Σατανά, στην παραζάλη του Ιούδα με τα γερασμένα μωρά και στο "σούρσιμο" του δύσμοιρου Χριστού στα ίδια εκνευριστικά slow-motion. Πόσο να αντέξεις να τα επαναλαμβάνεις, όταν προσπαθείς (μάλλον μάταια, τελικά) να τα διαγράψεις απο το μυαλό σου;

Αυτή η ελεεινή περίπτωση ηδονοβλεπτικού ξεπετσιάσματος έκανε παγκόσμιο τζίρο κοντά στα 600 εκ. δολάρια. Λατρεύτηκε και μισήθηκε όσο τίποτε άλλο πρόσφατο στην Εβδομη Τέχνη. Δε γνωρίζω πόσοι χειροκρότησαν στο τέλος, όταν ο Χριστός (ως άλλος... Terminator) αναστήθηκε δείχνοντάς μας τις clean-cut τρύπες απο τα καρφιά στα χέρια του, αλλά γνωρίζω πολλούς που μοιράστηκαν την ίδια ξετσίπωτη "χαρά" του Γκίμπσον, όταν περνούσαν μπροστά απο τα μάτια τους όλα αυτά τα πρόστυχα, αιματοβαμμένα καρέ. Είναι οι ίδιοι τύποι που ηδονίζονται σε έναν φόνο απο τα Saw και που, φυσικά, θεωρούν το ξεκαρδιστικό αιματηρό πανηγύρι του Braindead μια "βλακεία και μισή". Τελικά, είτε λέγεσαι "υιός του Θεού", είτε Αρνολντ Σβαρτζενέγκερ, το δικαίωμα να βουλιάξεις μέσα στο αίμα το έχεις αναφαίρετο. Θα αποθεωθείς απο τα ίδια άτομα που, λίγες μέρες μετά, θα κάνουν το σταυρό τους έξω απο τις εκκλησίες ζητώντας συγχώρεση για τις αμαρτίες τους. Τις οποίες λατρεύουν εξίσου.

S1NGLE

Στο Facebook είναι απλά ένα "status". Στα λεξικά, είναι απλά ένα ουσιαστικό. Στην τηλεόραση ήταν σίριαλ. Στη ζωή σου, είναι η "καθεμέρα" σου.

Single. Το "ένα". Το "μόνο" του. Το συνώνυμο της ανεξαρτησίας. Της ατομικής ελευθερίας. Κάποτε (πολύ κάποτε όμως) η λέξη είχε και πρακτική σημασία, καθώς οι παραπάνω χαρακτηρισμοί εφαρμόζονταν κατά γράμμα. Ησουν "single" επειδή δεν είχες σχέση. Αρα, χωρίς υποχρεώσεις, χωρίς συμβιβασμούς, χωρίς να δίνεις τίποτα παρά μόνο να κρατάς για τον εαυτό σου. Η απότομη προσγείωση στο σήμερα, λέει οτι όλα αυτά τα έχεις ακόμα κι όταν είσαι "in a relationship" ή "Married" ή - ακόμα περισσότερο - στο "It's complicated". Το να είσαι single σήμερα, είναι κάτι που μισείς και αγαπάς ταυτόχρονα, το ζητάς και το διώχνεις με την ίδια θέρμη, το απορρίπτεις και το αποδέχεσαι την ίδια ακριβώς στιγμή. Επίσης, κάποτε πάλι, το να είσαι εργένης σήμαινε φόβο της δέσμευσης. Οπότε, κατά κάποιον τρόπο, σήμερα που η λέξη "δέσμευση" τείνει να εξαφανιστεί ακόμα κι απο τα λεξικά, μιλάμε για τον εργένη κάτω απο ένα τελείως διαφορετικό πρίσμα.

Κανείς δε θέλει να είναι μόνος του. Απο τη στιγμή που θα ανοίξει τα μάτια του, μέχρι τη στιγμή που κάποιος θα του τα κλείσει, θέλει τη συντροφιά. Μια μπανάλ θεωρία λέει οτι κανείς δεν είναι μόνος του όταν έχει φίλους, καλούς συγγενείς και παρέες δίπλα του. Ο δικηγόρος του Διαβόλου, επίσης, λέει οτι μπορείς να πετάξεις κάποιον σε ενα δωμάτιο γεμάτο απο τέτοιο κόσμο κι αυτός να στέκεται μόνος του σε μια γωνιά επί ώρες. Παραμένει μόνος του ή απλώς δεν εκμεταλλεύεται το γεγονός οτι υπάρχει τόσος κόσμος δίπλα του ώστε να ξεγελάσει τη μοναξιά του; Χα, "ξεγελώ". Ωραία λέξη. Ισως η πιο ουσιαστική απ'όλες. Οπως όταν πεινάς, που τσιμπάς κάτι ελάχιστο ίσα-ίσα για να "ξεγελάσεις" την πείνα σου επειδή δεν υπάρχει τίποτα της προκοπής να φας και να χορτάσεις. Η πείνα παραμένει και με το πέρας του χρόνου γίνεται ακόμα εντονότερη. Το ίδιο ισχύει και με τη μοναξιά, το πιο ύπουλο και σχεδόν "αχαρτογράφητο" των συναισθημάτων. Μόνο να την ξεγελάσεις μπορείς, να τη γιατρέψεις είναι δύσκολο.

Δύσκολο δεν είναι να μάθεις να ζείς με κάποιον άλλον. Δύσκολο είναι να πρώτα να μάθεις να ζείς με τον ίδιο σου τον εαυτό. Μόνοι σας. Οταν είσαι single, είναι η καθημερινότητά σου. Οχι επειδή ντε και καλά κοιμάσαι μόνος σου. Αλλά επειδή τα πάντα μέσα στις 24 ώρες αφορούν εσένα και μόνο - είναι οι δικοί σου ρυθμοί, οι δικές σου αποφάσεις, τα δικά σου "θέλω". Ολα δικά σου. Πόσο το αντέχεις όμως; Οσο καλά και να μάθεις να ζείς με τον εαυτό σου, ποτέ δε θα σου φτάνει, γιατί ο εαυτός του καθενός είναι γκρινιάρης και ανικανοποίητος. Τώρα πια, που η έννοια του single έχει ευτελιστεί τόσο, η γκρίνια έχει καταντήσει μανιέρα. Σήμερα, μια οποιαδήποτε γυναίκα γκρινιάζει που δεν έχει κάποιον ανάμεσα στα πόδια της (ή στην... καρδιά της, όσο το παραδέχεται η κάθε μία), κι όταν τον έχει γκρινιάζει ακόμα περισσότερο γι'αυτά που υποτείθεται οτι της στερεί. Γι'αυτό αποφασίζει να κάνει συχνά-πυκνά τις κουτσουκέλες της, παραμένοντας όμως τίμιος φρουρός της "σχέσης". Στο Facebook δε θα βάλει ποτέ την ταμπέλα "single" κι ας συνεχίσει να ζεί ως τέτοια! Ομοίως και για τους άντρες, μην το κουράζουμε.

Ο μοναχικός αριθμός, ο "άσσος", ο loner, ο πραγματικός single. Αυτός μάλλον είναι είδος υπό εξαφάνιση. Δεν τον βρίσκεις εύκολα, ίσως γιατί κάτι τέτοιο παραπέμπει περισσότερο στο "καθυστερημένο" παρά στο "μοναχικό". Πρέπει να μείνεις πάρα πολύ καιρό με τον εαυτό σου για να μπορέσεις να το διαπιστώσεις. Αλλά η ευκολία των πάντων σήμερα δε σε βοηθά να φτάσεις σε αυτό το σημείο. Οπότε, καλό είναι να σταματήσετε να γκρινιάζετε για τις "μοναξιές" σας. Τις αγαπάτε, δε ζείτε χωρίς αυτές και πολλές φορές τις κυνηγάτε κι απο πάνω. Μέχρι να μείνετε πραγματικά μόνοι σας. Σε ενα δωμάτιο γεμάτο κόσμο και πολλά φιλικά πρόσωπα. Μέχρι να καταλάβετε οτι ο μόνος τρόπος για να μη σας πατήσει κάποιος είναι, απλά, να σας προσέξει.

Αγαπημένος αυτός ο αριθμός. Το status, η λέξη, η έννοια. Απλώς, σε αυτές τις πολύ δύσκολες κατηγορίες ανθρώπων έχουμε αποφασίσει να τους δώσουμε την πιο εύκολη και προφανή ταμπέλα: ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΣ. Βλέποντάς το κάθε μέρα απο την ίδια ακριβώς οπτική γωνία, μου ακούγεται όλο και περισσότερο σαν ΚΟΙΝΟΣ. Ενας απο όλους, απο τη μάζα. Την κουραστική, τη μίζερη, την ψεύτικη. Οπως ακριβώς ΔΕΝ ήταν κάποια (πολλά) χρόνια πίσω...